Jęczmień ozimy - ważny gatunek w planie hodowlanym gospodarstw

W ostatnich dwóch latach jęczmień ozimy jest gatunkiem, który coraz bardziej rozwija się w Polsce. W 2020 roku powierzchnia upraw tego gatunku wzrosła o  prawie 20% i wynosi odpowiednio 240 tysięcy hektarów. Według tegorocznych szacunków jest ich jeszcze więcej. Nastąpił powrót hodowców do wyboru tego gatunku po pewnej stagnacji, która miała miejsce w latach 2013-2018. Możemy powiedzieć, że jest to związane z bardzo dobrymi latami do jego uprawy: niezawodnością w plonowaniu oraz brakiem uszkodzeń mrozowych. Wszystkie te cechy wynikają z coraz lepszej jakości odmian wpisywanych do Krajowego Rejestru COBORU.

Zima już nie taka straszna - zimotrwałość odmian jęczmieni ozimych

Zimotrwałość to ciągle najsłabsze ogniwo na liście zalet jęczmienia ozimego. W procesie hodowli nastąpił jednak przełom oznaczający wzrost odporności na mróz nowych odmian. Nie drżymy już z powodu każdego ataku zimy. Dzisiejsze kreacje posiadają zimotrwałości co najmniej 4,5 i wyżej. Należy jednak pamiętać że skala jęczmienna i pszeniczna nie są identyczne. Czyli odmiany o tej samej ocenie nie będą tak samo zimotrwałe. Każdy 1 stopień więcej to około 10 % więcej żywych roślin w warunkach prowokacyjnych. Jęczmień ozimy testowany jest w komorze chłodniczej w temperaturze -15 °C. Odmianami jęczmienia ozimego Saaten Union o najwyżej zimotrwałość to: JAKUBUS, Mirabelle i Jule.

Pewny plon

W 2019 oraz 2020 r. zbiory jęczmienia ozimego w badaniach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) były tylko trochę słabsze od pszenicy, jednak jęczmień plonował już dużo lepiej niż pszenżyto ozime i żyto, co w hierarchii plonowania zbóż daje drugą pozycję w kontekście pewności zbioru. Wybierając odpowiednie odmiany możemy dodatkowo zwiększyć nasz plon, gdyż różnice między odmianami potrafią sięgać nawet jednej tony.

Rok

Jęczmień ozimy

Pszenica ozima

Żyto ozime

Pszenżyto ozime

2019-2020

95 dt/ha

96,8 dt/ha

77,4 dt/ha

92 dt/ha

Źródło: Porejestrowe doświadczalnictwo odmianowe COBORU, 2020

Szybki zbiór i jego zalety dla gospodarstw

Jedną z najważniejszych cech jęczmienia ozimego jest jego szybkie zejście z pola. W poprzednich

Kłosy jęczmienia ozimego
Kłosy jęczmienia ozimego
latach producenci rozpoczynali „małe żniwa” już w końcówce czerwca. Patrząc jednak na okresu kilku lat wstecz, kombajny zaczynały prace w pierwszej połowie lipca. Dzięki temu atutowi jęczmień ozimy stanowi idealną roślinę przedplonową dla rzepaku ozimego. W stosunku do pozostałych zbóż ten zbiór jest szybszy od 3-4 tygodni. Daje to producentom następujące korzyści:

  • więcej czasu na przygotowanie stanowiska pod roślinę następczą.
  • umożliwia terminowy wysiew wspomnianego wcześniej rzepaku nawet przy niekorzystnych warunkach pogodowych.
  • wysiew roślin międzyplonowych, za które nasza gleba będzie nam wdzięczna i z całą pewnością odwdzięczy się wyższym plonem w kolejnych latach.

Odmiana wielo- czy dwurzędowa jęczmienia?

W badaniach PDO w 2020 roku uwzględnionych zostało 15 odmian wielorzędowych i tylko dwie odmiany dwurzędowe: SU Zita oraz SU LAUTINE.

Do zalet odmian o mniejszej rzędowości zaliczamy następujące czynniki:

  • generalnie odmiany o mniejszej rzędowości są niższe i przez to bardziej odporne na wyleganie,
  • lepiej sprawdzają się na polach, gdzie gleby są nawożone obornikiem,

przez mniejszą ilość włókna i wyższą masę tysiąca ziaren częściej wybierane są przez hodowców jako źródło pełnowartościowej paszy.

Z drugiej strony odmiany wielorzędowe są wcześniejsze i przez wyższą ilość ziaren w kłosie posiadają wyższy potencjał plonowania.

Niewątpliwie powyższe zalety sprawiły, ze wielkość upraw jęczmienia systematycznie wzrasta na terenie kraju.